NCERT Solutions for Class 8 Sanskrit Chapter 9-सप्तभगिन्यः-अभ्यासः (textbook Questions and Answers) for CBSE Ruchira भाग 3- PDF is provided here for the perfect ncert solutions of Ruchira Bhag 3-Sanskrit Class 8 Chapter 9-सप्तभगिन्यः
NCERT Solutions (Question-Answer)
नवम: पाठः
सप्तभगिन्यः
अभ्यासः
1. उच्चारणं कुरुत–
| सुप्रभातम् | महत्त्वाधायिनी | पर्वपरम्पराभिः |
| चतुर्विंशतिः | द्विसप्ततितमे | वंशवृक्षनिर्मितानाम् |
| सप्तभगिन्यः | प्राकृतिकसम्पद्भि: | वंशोद्योगोऽयम् |
| गुणगौरवदृष्ट्या | पुष्पस्तबकसदृशानि | अन्ताराष्ट्रियख्यातिम् |
3. प्रश्नानाम् उत्तराणि एकपदेन लिखत −
(क) अस्माकं देशे कति राज्यानि सन्ति?
(ख) प्राचीनेतिहासे का: स्वाधीना: आसन्?
(ग) केषां समवाय: ‘सप्तभगिन्य:’ इति कथ्यते?
(घ) अस्माकं देशे कति केन्द्रशासितप्रदेशा: सन्ति?
(ङ) सप्तभगिनी-प्रदेशे क: उद्योग: सर्वप्रमुख:?
उत्तरम्-
(क) नवविंशति:।
(ख) सप्तभगिन्य:।
(ग) सप्तराज्यानाम्।
(घ) सप्त।
(ङ) वंशोद्योग:।
3. पूर्णवाक्येन उत्तराणि लिखत–
(क) भगिनीसप्तके कानि राज्यानि सन्ति?
उत्तरम्- भगिनीसप्तके अरुणाचलप्रदेशः, असमः, मणिपुरम्, मिजोरमः, मेघालयः, नगालैण्डः, त्रिपुरा चेति सप्त राज्यानि सन्ति।
(ख) इमानि राज्यानि सप्तभगिन्यः इति किमर्थं कथ्यन्ते?
उत्तरम्- एतानि राज्यानि सामाजिक-सांस्कृतिक-परिदृश्ये समानतायाः कारणात् कदाचित् सप्तभगिन्यः इति कथ्यन्ते। एषः प्रयोगः प्रतीकात्मकः अस्ति।
(ग) सप्तभगिनी – प्रदेशे के निवसन्ति?
उत्तरम्- सप्तभगिनी-प्रदेशे गारो – खासी – नगा- मिजो प्रभृतयः बहवः जनजातीयाः निवसन्ति।
(घ) एतत्प्रादेशिकाः कै: निष्णाताः सन्ति?
उत्तरम्- एतत्प्रदेशिकाः स्वलीला-कलाभि: च निष्णाताः सन्ति।
(ङ) वशंवृक्षवस्तूनाम् उपयोग : कुत्र क्रियते?
उत्तरम्- आवस्त्राभूषणेभ्यः गृहनिर्माणपर्यन्तं प्रायः वंशवृक्षवस्तूनाम् उपयोगः क्रियते।
4. रेखांकितपदमाधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत–
(क) वयं स्वदेशस्य राज्यानांं विषये ज्ञातुमिच्छामि?
उत्तरम्- वयं कस्य राज्यानां विषये ज्ञातुमिच्छामि?
(ख) सप्तभगिन्यः प्राचीनेतिहासे प्रायः स्वाधीनाः एव दृष्टाः?
उत्तरम्- काः प्राचीनेतिहासे प्रायः स्वाधीनाः एव दृष्टाः?
(ग) प्रदेशेऽस्मिन् हस्तशिल्पानां बाहुल्यं वर्तते?
उत्तरम्- प्रदेशेऽस्मिन् केषां बाहुल्यं वर्तते?
(घ) एतानि राज्यानि तु भ्रमणार्थं स्वर्गसदृशानि?
उत्तरम्- एतानि राज्यानि तु भ्रमणार्थं कीदृशानि?
5. यथानिर्देशमुत्तरत–
(क) ‘महोदये! मे भगिनी कथयति’– अत्र ‘मे’ इति सर्वनामपदं कस्यै प्रयुक्तम्?
उत्तरम्- स्वरायै।
(ख) समाजिक–सांस्कृतिकपरिदृश्यानां साम्याद् इमानि उक्तोपाधिना प्रथितानि– अस्मिन् वाक्ये प्रथितानि इति क्रियापदस्य कर्तृपदं किम्?
उत्तरम्- इमानि।
(ग) एतेषां राज्यानां पुनः सङ्घटनम् विहितम् – अत्र ‘सङ्घटनम्’ इति कर्तृपदस्य क्रियापदं किम्?
उत्तरम्- विहितम्।
(घ) अत्र वंशवृक्षाणां प्राचुर्यम् विद्यते – अस्मात् वाक्यात् ‘अल्पता’ इति पदस्य विपरीतार्थकं पदं चित्वा लिखत?
उत्तरम्- प्राचुर्यम्।
(ङ) ‘क्षेत्रापरिमाणैः इमानि लघूनि वर्तन्ते’ – वाक्यात् ‘सन्ति’ इति क्रियापदस्य समानार्थकपदं चित्वा लिखत?
उत्तरम्- वर्तन्ते।
6.
(अ) पाठात् चित्वा तद्भवपदानां कृते संस्कृतपदानि लिखत–
तद्भव–पदानि संस्कृत–पदानि
यथा –सात सप्त
बहिन …………..
संगठन …………..
बाँस …………..
आज …………..
खेत …………..
उत्तरम्-
तद्भव–पदानि संस्कृत–पदानि
यथा –सात सप्त
बहिन भगिनी
संगठन समवाय:
बाँस वंश:
आज अद्य
खेत क्षेत्रम्
(आ) भिन्नप्रकृतिकं पदं चिनुत-
(क) गच्छति, पठति, धावति, अहसत्, क्रीडति।
उत्तरम्- अहसत्
(ख) छात्र:, सेवकः, शिक्षकः, लेखिका, क्रीडकः।
उत्तरम्- लेखिका
(ग) पत्रम्, मित्रम्, पुष्पम्, आम्रः, फलम्, शाखा।
उत्तरम्- मित्रम्
(घ) व्याघ्र: , भल्लूक :, गजः, कपोत:, वृषभः, सिंहः।
उत्तरम्- कपोत:
(ङ) पृथिवी, वसुन्धरा, धरित्री, यानम्, वसुधा।
उत्तरम्- यानम्
7. विशेष्य − विशेषणानाम् उचितं मेलनम् कुरूत −
| विशेष्य − पदानि | विशेषण – पदानि |
| अयम् | संस्कृति: |
| संस्कृतिविशिष्टायाम् | इतिहासे |
| महत्त्वाधायिनी | प्रदेश: |
| प्राचीने | समवाय: |
| एक: | भारतभूमौ |
उत्तरम्-
| विशेष्य − पदानि | विशेषण – पदानि |
| अयम् | प्रदेश: |
| संस्कृतिविशिष्टायाम् | भारतभूमौ |
| महत्त्वाधायिनी | संस्कृति: |
| प्राचीने | इतिहासे |
| एक: | समवाय: |
👍👍👍
NCERT Solutions: NCERT Solutions for Class 8 Sanskrit Ruchira Bhag 3
👍👍👍
Sanskrit Grammar Class 8
thanks
Thanks for this