NCERT Solutions for Class 8 Sanskrit Chapter 3- डिजीभारतम्-अभ्यासः (textbook Questions and Answers) for CBSE Ruchira भाग 3- PDF is provided here for the perfect ncert solutions of Ruchira Bhag 3-Sanskrit Class 8 Chapter 3- डिजीभारतम्
तृतीय: पाठः
डिजीभारतम्
अभ्यासः
NCERT Exercise Solutions
1. अधोलिखितानां प्रश्नानाम् उत्तराणि एकपदेन लिखत-
(क) कुत्र “डिजिटल इण्डिया” इत्यस्य चर्चा भवति?
उत्तरं – सम्पूर्णविश्वे ।
(ख) केन सह मानवस्य आवश्यकता परिवर्तते?
उत्तरं – कालपरिवर्तनेन ।
(ग) आपणे वस्तूनां क्रयसमये केषाम् अनिवार्यता न भविष्यति?
उत्तरं – रूप्यकाणाम् ।
(घ) कस्मिन् उद्योगे वृक्षा: उपयुज्यन्ते?
उत्तरं – कर्गदोद्योगे ।
(ङ) अद्य सर्वाणि कार्याणि केन साधितानि भवन्ति?
उत्तरं – चलदूरभाषायन्त्रेण ।
2. अधोलिखितांन् प्रश्नान् पूर्णवाक्येन उत्तरत-
(क) प्राचीनकाले विद्या कथं गृह्यते स्म?
उत्तरं – प्राचीनकाले विद्या श्रुतिपरम्परया गृह्यते स्म।
(ख) वृक्षाणां कर्तनं कथं न्यूनतां यास्यति?
उत्तरं – संगणकस्य अधिकाधिकप्रयोगेण वृक्षाणां कर्तनं न्य़ूनतां यास्यति।
(ग) चिकित्सालये कस्य आवश्यकता अद्य नानुभूयते?
उत्तरं – चिकित्सालये रूप्यकाणाम् आवश्यकता अद्य नानुभूयते।
(घ) वयं कस्यां दिशि अग्रेसराम:?
उत्तरं – वयं डिजीभारतम् इत्यस्यां दिशि अग्रेसराम: ।
(ङ) वस्त्रपुटके केषाम् आवश्यकता न भविष्यति?
उत्तरं – वस्त्रपुटके रूप्यकाणाम् आवस्यकता न भविष्यति ।
3. रेखाङ्कितपदान्यधिकृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत-
(क) भोजपत्रोपरि लेखनम् आरब्धम्।
उत्तरं – भोजपत्रोपरि किम् आरब्धम्?
(ख) लेखनार्थं कर्गदस्य आवश्यकतायाः अनुभूतिः न भविष्यति।
उत्तरं – लेखनार्थं कस्य आवस्यकतायाः अनुभूतिः न भविष्यति?
(ग) विश्रामगृहेषु कक्षं सुनिश्चितं भवेत्।
उत्तरं – कुत्र कक्षं सुनिश्चितं भवेत्?
(घ्) सर्वाणि पत्राणि चलदूरभाषयन्त्रे सुरक्षितानि भवन्ति।
उत्तरं – सर्वाणि पत्राणि कुत्र सुरक्षितानि भवन्ति ?
(ङ) वयम् उपचारार्थं चिकित्सालयं गच्छाम: ?
उत्तरं – वयं किमर्थं चिकित्सालयं गच्छामः?
4. उदाहरणमनुसृत्य विशेषण विशेष्यमेलनं कुरुत-
| विशेषण | विशेष्य |
| यथा – सम्पूर्णे | भारते |
| (क) मौखिकम् | (1) ज्ञानम् |
| ख) मनोगता: | (2) उपकार: |
| (ग) टङ्किता | (3) काले |
| (घ) महान् | (4) विनिमयः |
| (ङ) मुद्राविहीनः | (5) कार्याणि |
उत्तरं –
| विशेषण | विशेष्य |
| यथा – सम्पूर्णे | भारते |
| (क) मौखिकम् | (1) ज्ञानम् |
| ख) मनोगता: | (3) काले |
| (ग) टङ्किता | (5) कार्याणि |
| (घ) महान् | (2) उपकार: |
| (ङ) मुद्राविहीनः | (4) विनिमयः |
5. अधोलिखितपदयोः सन्धिं कृत्वा लिखत-
| पदस्य + अस्य = ………………….. | |
| तालपत्र + उपरि = ………………….. | |
| च + अतिष्ठत = ………………….. | |
| कर्गद + उद्योगे = ………………….. | |
| क्रय + अर्थम् = ………………….. | |
| इति + अनयोः = ………………….. | |
| उपचार + अर्थम् = ………………….. |
उत्तरं –
| पदस्य + अस्य = पदस्यास्य | |
| तालपत्र + उपरि = तालपत्रोपरि | |
| च + अतिष्ठत = चातिष्ठत | |
| कर्गद + उद्योगे = कर्गदोद्योगे | |
| क्रय + अर्थम् = क्रयार्थम् | |
| इति + अनयोः = इत्यनयोः | |
| उपचार + अर्थम् = उपचारार्थम् |
6. उदाहरणमनुसृत्य अधोलिखितेन पदेन लघु वाक्य निर्माणं कुरुत-
| यथा – जिज्ञासा | मम मनसि वैज्ञानिकानां विषये जिज्ञासा अस्ति |
| आवश्यकता – | |
| सामग्री – | |
| पर्यावरण सुरक्षा – | |
| विश्रामगृहम् – |
उत्तरं –
| यथा – जिज्ञासा | मम मनसि वैज्ञानिकानां विषये जिज्ञासा अस्ति |
| आवश्यकता – | अधुना आपणे वस्तुक्रयार्थम् रूप्यकाणाम् आवश्यकता नास्ति। |
| सामग्री – | लिखिता सामग्री टङ्किता सती बहुकालाय सुरक्षिता अतिष्ठत्। |
| पर्यावरण सुरक्षा – | वयं पर्यावरणस्य सुरक्षां कुर्याम। Note: कुर्याम – उत्तम पुरुष, बहुवचन है, यह वयं के अनुसार आया है। |
| विश्रामगृहम् – | अद्य राम: विश्रामगृहे निवसति। |
7. उदाहरणानुसारम् कोष्ठकप्रदत्तेषु पदेषु चतुर्थी प्रयुज्य रिक्तस्थानपूर्तिं कुरुत-
यथा – भिक्षुकाय धनं ददातु। (भिक्षुक)
(क) ……………पुस्तकं देहि। (छात्र)
उत्तरं – छात्राय पुस्तकं देहि।
(ख) अहम् ………………वस्त्राणि ददामि। (निर्धन)
उत्तरं – अहम् निर्धनाय वस्त्राणि ददामि।
(ग) ………………….. पठनं रोचते। (लता)
उत्तरं – लतायै पठनं रोचते।
(ङ) रमेशः …………………..अलम्। (सुरेश)
उत्तरं – रमेशः सुरेशाय अलम्।
(च) ……………… नमः। (अध्यापक)
उत्तरं – अध्यापकाय नमः।
👍👍👍
NCERT Solutions: NCERT Solutions for Class 8 Sanskrit Ruchira Bhag 3
👍👍👍
Sanskrit Grammar Class 8
THE END
Thanks
Nice