Class 7 Sanskrit Chapter 15- लालनगीतम्- Hindi Translation & English Translation

उदिते सूर्ये धरणी विहसति ।
पक्षी कूजति कमलं विकसति ।।1।।

अन्वयः उदिते सूर्ये धरणी विहसति, पक्षी कूजति कमलं विकसति।

सरलार्थः सूरज के उदय होने पर धरती हसती है, पक्षी चहचहाती है, कमल खिलता है।

English Translation: The earth laughs, the birds chirp, and the lotus blooms when the sun rises.

नदति मन्दिरे उच्चैर्ढक्का ।
सरितः सलिले सेलति नौका ।।2।।

अन्वयः मन्दिरे ढक्का उच्चै: नदति। सरितः सलिले नौका सेलति।

सरलार्थः मन्दिर में ऊँची आवाज में (जोर से) नगाड़ा बजता है। नदी के पानी में नाव तैरती है।

English Translation: The drum is being played loudly in the temple. The boat floats in the water of the river.

पुष्पे पुष्पे नानारङ्गाः ।
तेषु डयन्ते चित्रपतङ्गाः ।।3।।

अन्वयः पुष्पे पुष्पे नानारङ्गाः। तेषु चित्रपतङ्गाः डयन्ते।

सरलार्थः प्रत्येक (सभी) फूलों में भिन्न-भिन्न रंग हैं तथा उन पर तितलियाँ मंडराती हैं।

English Translation: Each flower has a different color and butterflies hover over them.

वृक्षे वृक्षे नूतनपत्रम् ।
विविधैर्वर्णैर्विभाति चित्रम् ।।4।।

अन्वयः वृक्षे वृक्षे नूतनपत्रम्। विविधै: वर्णै: चित्रम् विभाति।

सरलार्थः प्रत्येक पेड़ पर नए पत्ते हैं। विविध रंगों से दृश्य सुशोभित होता है।

English Translation: Each tree has new leaves. The scene is adorned with various colors.

धेनुः प्रातर्यच्छति दुग्धम् ।
शुद्धं स्वच्छं मधुरं स्निग्धम् ।।5।।

अन्वयः प्रात: धेनुः शुद्धं स्वच्छं मधुरं स्निग्धम् दुग्धम् यच्छति।

सरलार्थः सुबह में गाय शुद्ध, स्वच्छ, मीठा और प्रिय दूध देती है।

English Translation: The cow provides pure, clean, sweet, and sweet milk in the morning.

गहने विपिने व्याघ्रो गर्जति ।
उच्चैस्तत्र च सिंहः नर्दति ।।6।।

अन्वयः गहने विपिने व्याघ्र: गर्जति। तत्र सिंहः उच्चै: नर्दति।

सरलार्थः घने जंगल में बाघ गरजता है। वहाँ शेर ज़ोर से दहाड़ता है।

English Translation: Tiger roars in the dense forest. The lion roars loudly there.

हरिणोऽयं खादति नवघासम् ।
सर्वत्र च पश्यति सविलासम् ।।7।।

अन्वयः अयं हरिण: नवघासम् खादति। सर्वत्र च सविलासम् पश्यति।

सरलार्थः यह हिरण नई घास खाती है। और सभी जगह विलास पूर्वक देखती है।

English Translation: This deer eats fresh grass. And looks everywhere with joy.

उष्ट्रः तुङ्गः मन्दं गच्छति ।
पृष्ठे प्रचुरं भारं निवहति ।।8।।

अन्वयः तुङ्गः उष्ट्रः मन्दं गच्छति। पृष्ठे प्रचुरं भारं निवहति।

सरलार्थः ऊँचा ऊंट धीरे-धीरे जाता है। पीठ पर ढेर सारा वजन ढोता है।

English Translation: The camel is tall and moves slowly. Carrying a lot of weight on the back.

घोटकराजः क्षिप्रं धावति ।
धावनसमये किमपि न खादति ।।9।।

अन्वयः घोटकराजः क्षिप्रं धावति। धावनसमये किमपि न खादति।

सरलार्थः घोड़ा तेज़ दौड़ता है। दौड़ते समय कुछ भी नहीं खाता है।

English Translation: The horse runs fast. Doesn’t eat anything while running.

पश्यत भल्लुकमिमं करालम् ।
नृत्यति थथथै कुरु करतालम् ।।10।।

अन्वयः इमं करालम् भल्लुकं पश्य। थथथै नृत्यति, करतालम् कुरु।

सरलार्थः यह भयानक भालू को देखो। यह थ-थ-थै नाचता है, तालियाँ बजाओ।

English Translation: Look at this dreadful bear. He dances. Do some clapping.

Sanskrit Grammar Class 7