NCERT Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 3-शब्दपरिचय 3-अभ्यासः (textbook Questions and Answers) for CBSE Ruchira भाग 1- PDF is provided here for the perfect ncert solutions of Ruchira Bhag 1-Sanskrit Class 6 Chapter 3- शब्दपरिचय 3
NCERT Exercise Solutions
तृतीय: पाठः
शब्दपरिचय 3
अभ्यासः
(क) उच्चारणं कुरुत।
| फलम् | गृहम् | पात्रम् | पुष्पम् |
| द्वारम् | विमानम् | कमलम् | पुस्तकम् |
| सूत्रम् | छत्रम् | भवनम् | जलम् |
(ख) चित्राणि दृष्ट्वा पदानि उच्चारयत।
2.
(क) वर्णसंयोजनं कृत्वा पदं कोष्ठके लिखत-
यथा- प् + अ + र् + ण् + अ + म् = पर्णम्
ख् + अ + न् + इ + त् + र् + अ + म् = _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
प् + उ + र् + आ + ण् + आ + न् + इ =_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
प् + ओ + ष् + अ + क् + आ + ण् + इ =_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
क् + अ + ङ् + क् + अ + त् + अ + म् =_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
उत्तरम् –
ख् + अ + न् + इ + त् + र् + अ + म् = खनित्रम्
प् + उ + र् + आ + ण् + आ + न् + इ = पुराणानि
प् + ओ + ष् + अ + क् + आ + ण् + इ = पोषकाणि
क् + अ + ङ् + क् + अ + त् + अ + म् = कङकतम्
(ख) अधोलिखितानां पदानां वर्णविच्छेदं कृरुत-
यथा- व्यजनम् = व् + य् + अ + ज् + अ + न् + अ + म्
पुस्तकम् = _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
भित्तिकम् = _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
नूतनानि = _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
वातायनम् = _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
उपनेत्रम् =_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
उत्तरम् –
पुस्तकम् = प् + उ + स् + त् + अ + क् + अ + म्
भित्तिकम् = भ् + इ + त् + त् + इ + क् + अ + म्
नूतनानि = न् + ऊ + त् + अ + न् + आ + न् + इ
वातायनम् = व् + आ + त् + आ + य् + अ + न् + अ + म्
उपनेत्रम् = उ + प् + अ + न् + ए + त् + र् + अ + म्
3. चित्राणि दृष्ट्वा संस्कृतपदानि लिखत-
उत्तरम् –
4. चित्रं दृष्ट्वा उत्तरं लिखत-
किं पतति?
उत्तरम् – फलम् पतति।
मयूरौ किं कुरुतः।
उत्तरम् – मयूरौ नृत्यतः।
एते के स्तः?
उत्तरम् – एते क्रीडनके स्तः।
बालिकाः किं कुर्वन्ति?
उत्तरम् – बालिकाः पठन्ति।
कानि विकसन्ति?
उत्तरम् – पुष्पाणि विकसन्ति।
5. निर्देशानुसारं वाक्यानि रचयत −
यथा- एतत् पतति। (बहुवचने) – एतानि पतन्ति।
(क) एते पर्णे स्तः। (बहुवचने) – ……………………………………….
(ख) मयूरः नृत्यति। (बहुवचने) – ……………………………………….
(ग) एतानि यानानि। (द्विवचने) – ……………………………………….
(घ) छात्रे लिखतः। (बहुवचने) – ……………………………………….
(ङ) नारिकेलं पतति। (द्विवचने) – ……………………………………….
उत्तरम् –
(क) एते पर्णे स्तः। (बहुवचने) – एतानि पर्णानि सन्ति।
(ख) मयूरः नृत्यति। (बहुवचने) – मयूराः नृत्यन्ति।
(ग) एतानि यानानि। (द्विवचने) – एते याने।
(घ) छात्रे लिखतः। (बहुवचने) – छात्राः लिखन्ति।
(ङ) नारिकेलं पतति। (द्विवचने) – नारिकेले पततः।
6. उचितपदानि संयोज्य वाक्यानि रचयत-
| कोकिले | विकसति |
| पवनः | नृत्यन्ति |
| पुष्पम् | उत्पतति |
| खगः | वहति |
| मयूराः | गर्जन्ति |
| सिंहाः | कूजतः |
उत्तरम् –
| कोकिले | कूजतः |
| पवनः | वहति |
| पुष्पम् | विकसति |
| खगः | उत्पतति |
| मयूराः | नृत्यन्ति |
| सिंहाः | गर्जन्ति |
👍👍👍
NCERT Solutions: NCERT Solutions for Class 6 Sanskrit Ruchira Bhag 1
👍👍👍