NCERT Solutions for Class 8 Sanskrit Chapter 6-गृहं शून्यं सुतां विना-अभ्यासः (textbook Questions and Answers) for CBSE Ruchira भाग 3- PDF is provided here for the perfect ncert solutions of Ruchira Bhag 3-Sanskrit Class 8 Chapter 6-गृहं शून्यं सुतां विना
षष्ठ: पाठः
गृहं शून्यं सुतां विना
अभ्यासः
NCERT Exercise Solutions
1.अधोलिखितानां प्रश्नानाम् उत्ताराणि संस्कृतभाषया लिखत-
(क) दिष्ट्या का समागता?
उत्तरं- दिष्ट्या शालिनी समागता।
(ख) राकेशस्य कार्यालये का निश्चिता?
उत्तरं- राकेशस्य कार्यालये एका गोष्ठी सहसैव निश्चिता।
(ग) राकेशः शालिनीं कुत्र गन्तुं कथयति?
उत्तरं- राकेशः शालिनीं चिकित्सिकां प्रति गन्तुं कथयति।
(घ) सायंकाले भ्राता कार्यालयात् आगत्य किं करोति?
उत्तरं- सायंकाले भ्राता कार्यालयात् आगत्य हस्तपादादिकं प्रक्षाल्य वस्त्राणि च परिवर्त्य पूजागृहं गत्वा दीपं प्रज्वालयति भवानीस्तुतिं चापि करोति।
(ङ) राकेशः कस्याः तिरस्कारं करोति?
उत्तरं- राकेशः सृष्टेः उत्पादिन्याः शक्त्याः तिरस्कारं करोति।
(च) शालिनी भ्रातरम् कां प्रतिज्ञां कर्तुं कथयति?
उत्तरं- शालिनी भ्रातरम् “कन्यायाः रक्षणे तस्या: पाठने दत्तचित्त: स्थास्यसि पुत्रीं रक्ष, पुत्रीं पाठय” इति प्रतिज्ञा कर्तुं कथयति।
(छ) यत्र नार्यः न पूज्यन्ते तत्र किं भवति?
उत्तरं- यत्र नार्यः न पूज्यन्ते तत्र सर्वाः क्रिया: अफलाः भवन्ति ।
2.अधोलिखितपदानां संस्कृतरूपं (तत्समरूपं) लिखत-
(क) कोख
उत्तरं- कुक्षि।
(ख) साथ
उत्तरं- सह।
(ग) गोद
उत्तरं- क्रोडम्।
(घ) भाई
उत्तरं- भ्रातृ।
(ङ) कुआँ
उत्तरं- कूपः।
(च) दूध
उत्तरं- दुग्धम्।
3.उदाहरणमनुसृत्य कोष्ठकप्रदत्तेषु पदेषु तृतीयाविभक्तिं प्रयुज्य रिक्तस्थानानि पूरयत-
(क) मात्रा सह पुत्री गच्छति (मातृ)
(ख) ……… विना विद्या न लभ्यते (परिश्रम)
(ग) छात्र: ……… लिखति (लेखनी)
(घ) सूरदासः ……… अन्धः आसीत् (नेत्र)
(ङ) सः ……… साकम् समयं यापयति। (मित्र)
उत्तरं-
(क) मात्रा सह पुत्री गच्छति (मातृ)
(ख) परिश्रमेण विना विद्या न लभ्यते (परिश्रम)
(ग) छात्र: लेखन्या लिखति (लेखनी)
(घ) सूरदासः नेत्राभ्याम् अन्धः आसीत् (नेत्र)
(ङ) सः मित्रेण साकम् समयं यापयति। (मित्र)
4.’क’ स्तम्भे विशेषणपदं दत्तम् ‘ख’ स्तम्भे च विशेष्यपदम्। तयोर्मेलनम् कुरुत-
| ‘क’ स्तम्भः | ‘ख’ स्तम्भः |
| (1) स्वस्था | (क) कृत्यम् |
| (2) महत्वपूर्णा | (ख) पुत्री |
| (3) जघन्यम् | (ग) वृत्तिः |
| (4) क्रीडन्ती | (घ) मनोदशा |
| (5) कुत्सिता | (ङ) गोष्ठी |
उत्तरं-
| ‘क’ स्तम्भः | ‘ख’ स्तम्भः |
| (1) स्वस्था | (घ) मनोदशा |
| (2) महत्वपूर्णा | (ङ) गोष्ठी |
| (3) जघन्यम् | (क) कृत्यम् |
| (4) क्रीडन्ती | (ख) पुत्री |
| (5) कुत्सिता | (ग) वृत्तिः |
5.अधोलिखितानां पदानां विलोमपदं पाठात् चित्वा लिखत-
(क) श्वः
उत्तरं- अद्य।
(ख) प्रसन्ना
उत्तरं- चिन्तिता।
(ग) वरिष्ठा
उत्तरं- कनिष्ठा।
(घ) प्रशंसितम्
उत्तरं- निघृणम्।
(ङ) प्रकाशः
उत्तरं- अन्धकारः।
(च) सफलाः
उत्तरं- अफलाः।
(छ) निरर्थक:
उत्तरं- सार्थकः।
6.रेखाङ्कितपदमाधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत-
(क) प्रसन्नतायाः विषयोऽयम्।
उत्तरं- कस्याः विषयोऽयम्?
(ख) सर्वकारस्य घोषणा अस्ति।
उत्तरं- कस्य घोषणा अस्ति?
(ग) अहम् स्वापराधं स्वीकरोमि।
उत्तरं- अहम् कम् स्वीकरोमि?
(घ) समयात् पूर्वम् आयासं करोषि।
उत्तरं- कस्मात् पूर्वम् आयासं करोषि?
(ङ) अम्बिका क्रोडे उपविशति।
उत्तरं- अम्बिका कुत्र उपविशति?
7.अधोलिखिते सन्धिविच्छेदे रिक्त स्थानानि पूरयत-
| यथा – नोक्तवती | = | न | + | उक्तवती |
| सहसैव | = | सहसा | + | ……… |
| परामर्शानुसारम् | = | ……….. | + | अनुसारम् |
| वधार्हा | = | ……….. | + | अर्हा |
| अधुनैव | = | अधुना | + | ………. |
| प्रवृत्तोऽपि | = | प्रवृत्तः | + | ………… |
उत्तरं-
| यथा – नोक्तवती | = | न | + | उक्तवती |
| सहसैव | = | सहसा | + | एव |
| परामर्शानुसारम् | = | परामर्श | + | अनुसारम् |
| वधार्हा | = | वध | + | अर्हा |
| अधुनैव | = | अधुना | + | एव |
| प्रवृत्तोऽपि | = | प्रवृत्तः | + | अपि |
👍👍👍
NCERT Solutions: NCERT Solutions for Class 8 Sanskrit Ruchira Bhag 3
👍👍👍
Sanskrit Grammar Class 8
THE END
very helpful awesome website for my exam i do prepare through this website